عمرو بن العاص

  عمرو بن عاص بن وائل سهمی قرشی ،
  مکنّی به  ابوعبدالله .
  از دُهات عرب .
  وی ابتدا از دشمنان سرسخت اسلام بود ،
  سپس در سال هشتم هجرت اسلام آورد
  و از جانب پیغمبر (ص)
  به فرماندهی در چند غزوه فرستاده شد .
  او از طرف خلیفۀ دوم ، والی فلسطین
  و پس از فتح مصر والی آنجا گشت ،
  و خلیفۀ سوم وی را برکنارکرد .
  در جنگ صفّین بین علی (ع) و معاویه ،
  وی از طرف معاویه برای حکمیّت معرّفی شد
  که واقعۀ آن مشهور است .
  و به سال ٣٨ ه.ق 
  از جانب معاویه  والی مصر گشت
  و به سال ٤٣ ه.ق  درگذشت .
 
  در مَثَل میگویند :
  فلان شخص مثل عمرو عاص است
  یعنی عظیم مُحیل
  قویّ مکّار و
  سخت فریب دهنده است .

ابن زُبَیر

تولّد سال 2 ه.ق
در مدینة
مرگ سال 73 ه.ق
در مکّة

  ابوبکر عبدالله بن زبیر بن عوّام قرشی اسدی .
  پدر او زبیر یکی از عشرۀ مبشّره و
  مادرش اسماء بنت ابی بکر است .
  گویند عبدالله نخستین مولود مهاجرین بمدینة الرّسول است
  و نام و کنیت او را رسول اکرم نهاده است .
  مانند پدر خود از پیامبر صلوات الله علیه
  و صحابۀ کرام روایات دارد.
  و شجاعت و شهامت او معروف است .
  در غزای افـریقـیّه با
  عبدالله بن سعد بن أبي سرح
  حاضر بود
  و در وقعۀ جمل همراه پدر خویش زبیر
  به حرب امیرالمؤمنین علی علیه السّلام رفت .
  پس از فوت معاویه از بیعت یزید سر باززد
  و با حضرت حسین بن علی علیهماالسّلام به مکّه شد
  و پس از شهادت آن حضرت مدّعی خلافت گشت
  و حکّام یزید را از حجاز براند.
  یزید
  مسلم بن عقبۀ مرّی را با سپاهی گران به دفع او گسیل کرد
  و مسلم
  پس از وقعۀ الحَرَّة (سال شصت و سه ه.ق) بمُرد
  و حصین بن نمیر کندي
  به جای او به سرداری سپاه منصوب گشت
  و مکّۀ مکرّمه را دربندان کرد
  و این محاصره تا مرگ یزید
  یعنی تا ربیع الاوّل ٦٤ ه.ق  ، بکشید ،
  پس از مرگ یزید
  مردم حجاز و عراق و فارس و خراسان
  یعنی تمام ممالک مسلمانی آن روز
  به استثنای مصر و شام
  خلافت ابن زبیر پذیرفتند
  و عبدالملک بن مروان سپاهی به سوی عراق سوق کرد
  و با مصعب بن زبیر برادر عبدالله حرب درپیوست ،
  مصعب کشته شد
  و سپس حجّاج بن یوسف ثقفی را به حجاز فرستاد
  و او به سال ٧٢ مکّۀ مکرّمه را دربندان
  و با منجنیقـهائی که به ابوقبیس نصب کرد
  خانۀ خدای خراب کرد
  و این محاصره به طول انجامید
  تا در جمادی الآخرة ٧٣ ه.ق
  در جنگ ، سنگی برپیشانی عبدالله آمد و بشکست
  و سپاهیان حجّاج هجوم برده او را بکشتند
  و جسد او بر درختی نگون بیاویختند.
  و بنوامیه بار دیگر بر همۀ أَصقاعِ اسلامی دست یافتند .

 بَـعـضُ الـحِـلـمِ ذُلٌّ .

 بَعضُ العَـفـوِ ضَعفٌ .

 ... المُلکُ عَقیمٌ ...
 
 در کتاب « الأَمالي للشّیخ الصَّدوق رحمه الله »
 در قرن چارم ه.ق
 در صفحۀ 74
 گویندۀ آن معاویة بن أبي سفیان [قرن أوّل ه.ق] است .
 شنوندۀ آن عَمرو بن العاص [قرن أوّل ه.ق] است .

بسم الله الرّحمن الرّحیم

معاویة بن أبي سُفیان
یا
معاویة بن صَخر

مرگ
در ماه رجب
سال 60 ه.ق
مدفون در کشور سوریّه (شام)
در شهر دِمَشق

***

 و لمّا دخل عمر بن الخطّاب رضي الله عنه
 الشّام
 و رأی معاویة
 قال :
 « هذا کسری العرب . »

 مأخذ
 کتاب « أسد الغابة في معرفة الصّحابة »
 مؤلّف « ابن أثیر »
 وفات در قرن هفتم ه.ق
 جلد 5
 صفحۀ 202
 انتشارات « دار الکتب العلمیّة »
 بیروت
 لبنان
 2008 میلادی

***

 سه حرف أصلی : « ع و ي »
 مُعاویَة یعنی سگِ مادۀ آزمندِ گُشن ،
 ماده سگ ،
 بچۀ روباه ،
 یوزپلنگ .

***

 المعاویة :
 الکَلبَةُ المُستَحرِمَةُ تُعاوي الکِلابَ .

***

 معاویة بن [أبي سُفیان] صخر
 بن حرب بن أمیّۀ قرشي أموي
 (سال تولّد٢٠ سال قبل از هجرت و
 سال مرگ٦٠ سال بعد از هجرت
 و مدّت عُمر هشتاد سال)
 نخستین خلیفه از أمویان
 و یکی از دُهاتِ عرب است .
 در مکّة متولّد شد.
 درروز فتح مکّة (٨ سال بعد از هجرت) اسلام آورد
 و در عِدادِ کاتبانِ رسول أکرم (ص) در آمد
 و چون أبوبکر به خلافت رسید
 رهبریِ قسمتی از سپاهی که
 فرماندهی آن به عهدۀ برادرش
 یزید بن أبي سفیان بود
 به او واگذار گردید.
 در زمان عُمَر به حکومت اردن منصوب شد
 و پس از مرگ برادرش ،
 عُمَر حکومت دمشق را به وی سپرد ،
 و عُثمان إمارت تمامِ شام را به عهدۀ او گذاشت
 و چون عُثمان کشته شد
 حضرت علي (ع) او را از إمارت عزل کرد
 امّا معاویة نپذیرفت
 و به خونخواهیِ عُثمان برخاست
 و عليّ (ع) را متّهم به قتل وی کرد
 و طلحة و زبیر و عائشة را
 که در بصرة به مخالفت با عليّ (ع) برخاسته بودند
 در نهان
 تقویت کرد.
 عليّ (ع) در جنگ بصرة پیروز شد
 و با این فتح عِراق و کشورهای تابع آن
 به تصرّف وی در آمد امّا
 شام همچنان در دست معاویة بود
 و خود را برای جنگ با عليّ (ع) آماده میـساخت
 سرانجام در نبردی که در صفّین
 بین لشکریان عليّ (ع) و معاویة درگرفت
 به حیلۀ عَمرو بن العاص
 إختلاف بین طرفداران عليّ (ع) واقع شد
 وسپاهیان عليّ (ع) دست از جنگ بازداشتند
 و سرانجام أمر به داوریِ حکمین موکول شد.
 أبو موسی أشعري و عَمرو بن عاص
 به ترتیب از طرف عليّ (ع)
 و معاویة به حکمیّت تعیین شدند
 (عليّ (ع)
 عبدالله بن عبّاس و مالک أشتر را
 به عنوان حَکَم انتخاب کرد ولي
 مردم به إصرار ،
 أبو موسی أشعري را پيشنهاد کردند
 و أميرالمؤمنين (ع) را مجبور ساختند که
 حکميّتِ أبو موسی أشعري را بپذيرد.)
 عَمرو بن عاص
 أبو موسی أشعري را بفریفت و
 أمر حکمیّت را به نفع معاویة پایان داد
 و او همچنان به شام در إمارت خویش باقی ماند.
 پس از شهادت عليّ (ع)
 حسن بن عليّ (ع)
 با معاویة صلح و
 خلافت را به او واگذار کرد (در سال ٤١ ه.ق)
 و از این تاریخ معاویة رسماً خود را خلیفۀ مسلمانان خواند
 و برای پسر خویش یزید بیعت گرفت
 و سرانجام بعد از نوزده سال در دمشق وفات یافت.

***

 شَرتونی ،
 سعید الخوری الشَّرتونی لبنانی .
 سعید الشّرتونی .
 به سال ١٨٤٩ یا ١٨٤٨ میلادی
 در شَرتون در کشور لبنان متولّد گردید.
 از ادیبان سوریّه و خطیبان زبردست بود.
 تحصیلات خود را از مدرسۀ عُبَیَّة امریکایی آغاز نمود
 و مدّت ١٥ سال در کالج یسوعیان
 و مدرسۀ راهبات ناصرۀ بیروت درس میداد.
 او را تألیفات بسیاری است از جمله :
 أقرب الموارد در دو جلد به اضافۀ ذیل آن
 و حدائق المنثور و المنظوم .
 السّهم الصّائب .
 الشّهاب الثّاقب .
 مطالع الأضواء في مناهج الکتاب و الشّعراء.
 المعین في صناعة الإنشاء و نجدة الیراع .
 شَرتونی در١٩١٢ میلادی
 در قریۀ الشّیاح از سواحل بیروت درگذشت .

  لا مُشاحَّةَ فِي الإصطِلاحِ ،
  لا مشاحّة في الإصطلاحات ،
  لا مشاحّة في الألفاظ ،
  أي لا مناقشة في
  ما اصطلح علیه أهل فنّ أو صناعة
  من استعمالهم ألفاظاً مخصوصةً
  لمعان بینهم معروفة
  و إن بعدت الألفاظ عن أوضاعها اللّغویّة
  أو خالفت اصطلاح قوم آخرین .

لا إلهَ إلَّا اللهُ