أَخباريّ
- منسوب به اخبار.
کسی که حکایات و قصص و نوادر را روایت کند.
محدث.
اثری.
- در مقابل اصولی و مجتهد.
در اصطلاح فقهای شیعه کسی است که فقط به ظاهر احادیث تمسّک کند و به ادلّۀ عقلیّه نکند.
- در زمان و زبان ابن الندیم یعنی عالم به تاریخ و تراجم.
مورخ.
ج، اخباریون، اخباریین.
*******
اصولی
-عالم متعمّق در اصول علوم یا متمسّک به اصول یا رونده بر مقتضای اصول.
- طایفه ای از علمای اسلام که در امور شرعیه به «علم اصول» عمل میکنند.
مقابل اخباری.
میان اصولیان و اخباریان کشمکشها و اختلافهایی وجود داشت و چنانکه مرحوم استاد همایی نوشته اند :
اختلاف اصولی و اخباری در شیعه تقریباً نظیر یا باقیماندۀ اختلاف معتزلی و اشعری است، پنداری این بنا روی ویرانه های عقاید همان دو طایفه بنیاد گشته است.
عقاید معتزله داخل طریقۀ اصولی و طریقۀ اشاعره و ارباب حدیث سرمشق مسلک اخباری است. مشاجرات اصولی و اخباری در شیعه هم نسبت به خود کمتر از مشاجرات معتزلی و اشعری و رفتارشان بی شباهت به یکدیگر نبوده است. ( قسمتي از مشاجرات اصولي و اخباري را در عصر متأخّر، ميرزا محمّدباقر اصفهاني در کتاب روضات الجنّات متعرّض شده و حدود سي مسأله از موارد و خلاصۀ آنها را در ذيل محمدامين استرآبادي ذکر کرده است. ).
- در برابر فروعی.
کسی که در معرفت و توحید بحث کند اصولی، و کسی که در طاعت و شریعت تحقیق نماید فروعی به شمار میرود.
- نسبت به اصول، و گویند این لفظ بر علم کلام اطلاق شود و اصولی کسی است که این نوع دانش را بداند.