شَنفَری.
[ ش َ ف َ را ]
(اِخ)
نام شاعری است ازدی از حد درگذرنده و منه المثل : اعدی من الشنفری. (منتهی الارب ).
او را بجهت حدّت یا ستبری دو لب بدین نام خوانده اند. (از اقرب الموارد).
شمس بن مالک ملقب به شنفری بن الازدی، شاعر جاهلی. او و تأبط شرا از عدائین عرب به شمار میرفتند یعنی از کسانی بودند که در دویدن شهرت داشتند. مورخان شجره نامۀ کاملی از او ذکر کرده اند ولی همۀ مآخذ حتی دربارۀ نام او و نام پدران نزدیک وی هم رأی نیستند اما کلیۀ منابع اتفاق دارند که او از قبیلۀ بنی الاواس بن الحجر بن الهنو بن الازد ساکن جنوب عربستان میباشد. شنفری از آن گروه شاعران جاهلی است که مقدار بسیار کمی از شعر آنها به ما رسیده است. وی در دوران جوانی به دست قبیلۀ شبابة بن فهم اسیر گشت و وقتی آزاد شد که یک تن از قبیلۀ ازد را بجای او مبادله کردند. شنفری مردی ماجراجو بود و اغلب به غارت و راهزنی میپرداخت، تا آنکه در یکی از شبیخونهای خود بر قبیلۀ بنی سلامان دستگیر گردید و به قتل رسید. اشعار او شامل موضوعات حماسی و فخر است و یکی از مشهورترین قصائد او که بدست ما رسیده قصیدۀ «لامیة العرب» است. یکی دو قصیدۀ دیگر نیز از او به یادگار مانده که شروح متعددی دارد از جمله شرح زمخشری است. اشعاراو به زبانهای مختلف برگردانده شده و «دوساسی» و «نلدکه» ملاحظات و شروحی نیز بر آن دارند. رجوع به الاغانی، معجم المطبوعات، دیوان الحماسة، المفضلیات، دائرة المعارف اسلام، عیون الاخبار ج ٤ ص ٧٩، و العقد الفرید ج ١ ص ٨١ شود.

***

الشَّنْفَرَى
(... - نحو 70 ق.ه. ... - نحو 525 م.)
عمرو بن مالك الأزدي،
من قحطان،
شاعر جاهلي،
يماني،
من فحول الطبقة الثانية.
كان من فتاك العرب و عدّائيهم.
و هو أحد الخلعاء الذين تبرأت منهم عشائرهم.
قتله بنو سلامان،
و قيست قفزاته ليلة مقتله،
فكانت الواحدة منها قريبا من عشرين خطوة.
و في الأمثال :
«أعدى من الشنفري»
و هو صاحب «لامية العرب»
التي مطلعها :

أقيموا بني أبي صدور مطيكم
فإنّي إلى قوم سواكم لأميل

شرحها الزمخشريّ
في «أعجب العجب»
المطبوع مع شرح آخر منسوب إلى المبرَّد،
و يظن أنه لأحد تلاميذ ثعلب‏.