عُثمان بن عَفّان بن ابی العاص بن اُمیّة .
 ملقّب به ذوالنّورین .
 سومین از خلفاء راشدین
 و از عشرۀ مبشّره است .
 به سال ٤٧ قبل از هجرت به مکّه متولد شد
 و اندکی پس از بعثت اسلام آورد .
 وی مردی ثروتمند و از اشراف مکّه بود .
 از کارهای بزرگ او در اسلام
 مجهّز کردن نیمی از «جیش العسرة» است
 وی سیصد شتر
 و هزار دینار
 در این راه داد .
 پس از عمر بن خطّاب به سال ٢٣ ه.ق
 از طریق شورایی که
 اعضای آن را عُمر معیّن کرد به خلافت رسید .
 عثمان پس از رسیدن به خلافت
 تا یک سال والیانِ عُمر را بر کارشان باقی داشت
 سپس آنان را عزل کرد
 و بیشترِ کسان خود را به جای ایشان فرستاد
 و معاویة همچنان بر حکومت شام ماند .
 بدین سبب مورد ملامت عامّۀ مسلمین واقع شد .
 رفتار عثمان موجب آزردگی و ناخشنودی مسلمانان شد
 تا آنجا که گروهی از مردم
 کوفه و مصر
 به مدینه رفتند
 و عزل او را خواستار شدند و عثمان نپذیرفت
 شورشیان او را در خانه محاصره کردند
 و مدّت محاصرۀ وی چهل روز طول کشید
 و سرانجام صبح روز عید اضحی سال  ٣٥ ه.ق 
 به مدینه در خانه اش به قتل رسید .
 در خلافت عثمان
 ارمنیه ،
 قفقاز ،
 خراسان ،
 کرمان ،
 سجستان ،
 افریقا
 و قبرس
 به تصرّف مسلمانان درآمد .
 در زمان خلافت عثمان
 برای رفع اختلاف در قراآت مختلف قرآن کریم ،
 بر نسخۀ واحدی از بین قرآنها اتّفاق نظر حاصل شد
 و بقیۀ نوشته ها معدوم گردید .
 عثمان مسجدالحرام و مسجد پیغمبر را وسعت داد
 و در نماز عید خطبه را بر نماز مقدّم داشت .
 وی نخستین کسی است که « شرطه » گرفت .
 از او نیز در صحیحین ١٤٦ حدیث نقل شده است .